یراق آلات واژه‌ای است که شاید کمتر به گوشتان خورده باشد اما با نگاهی اجمالی به اطرافتان، طیف گسترده‌ای از آن را می‌بینید که بدون آنکه متوجه شوید، روزانه با آن سر و کار دارید.
تاریخچه پیدایش یراق به زمانی برمی‌گردد که ذوب کردن فلزات رواج یافت. برای این کار فلزات را ذوب کرده و با استفاده از قالب‌های ویژه به شکل موردنظر درمی‌آورند. در ابتدا واژه یراق به افسار و زین چهارپایان و پس‌ازآن درگذر زمان به انواع سلاح و ابزارآلات فلزی مانند شمشیر و نیزه اطلاق می‌شد؛ اما این واژه امروزه کاربرد متفاوت‌تری پیدا کرده است.
پرکاربردترین یراق آلاتی که روزانه با آن سر و کار دارید می‌توان به دستگیره در و کابینت، شیر آب، قلاب لباس، مغزی در اشاره کرد اما یراق آلات تنها به این موارد محدود نمی‌شود. یراق آلات دسته‌بندی مختلفی دارد که در ادامه تنها به معرفی مهم‌ترین آن‌ها یعنی یراق آلات کابینت و درب می‌پردازیم.
یراق آلات کابینت
کابینت وسیله‌ای برای سازمان‌دهی اقلام مختلف است و تنها در آشپزخانه کاربرد ندارد. از کابینت در فضاهای مختلف مانند اتاق‌خواب، انبار، سرویس بهداشتی و … استفاده می‌شود. علاوه بر ساخت و جنس کابینت، یکی از نکاتی که در خرید کابینت باید مدنظر قرار داد، یراق آلات است. یراق آلات کابینت همان لوازم جانبی بوده که برای مونتاژ و نصب کابینت استفاده می‌شود و به‌نوعی از مهم‌ترین قسمت‌های کابینت است زیرا بیشترین استفاده را دارد.
دیگر نکاتی که در خرید یراق آلات باید در نظر گرفت جنس و رنگ آن است. ازآنجا اکثر یراق آلات فلزی هستند باید در مقابل زنگ‌زدگی و فرسودگی مقاوم باشد. رنگ یراق آلات باید با کابینت و دیگر اجزا آشپزخانه هماهنگی داشته باشد تا در کنار هم ترکیبی زیبا ایجاد کند.
از انواع یراق آلات پرکاربرد کابینت می‌توان به لولا، پایه کابینت، آرام‌بند، جک، ریل، پیچ مخصوص اتصال و دستگیره اشاره کرد.
لولا بلبرینگی مکانیکی بوده که وظیفه آن اتصال دو جسم جامد است و زاویه‌ای محدود برای چرخش ایجاد می‌کند. به‌عبارتی‌دیگر عملکرد لولا مانند مفصل است. لولا کابینت به دو دسته ساده و گازور تقسیم می‌شوند که کارایی متفاوتی دارند. در انتخاب لولا کابینت باید به وضعیت درب کابینت و نحوه نصب آن توجه کرد.
- تعداد لولا با توجه به وزن در کابینت متغیر است. لولا کابینت که با چهار پیچ متصل می‌شود از مدل دو پیچ مقاوم‌تر است.
- لولای حفره‌ای یا توکار برای نصب به حفره نیاز داشته و برای کابینت بدون قاب مناسب است.
- لولای روکار روی قاب نصب شده و نیازی به حفره ندارد.
جک درب کابینت
جک کابینت بیشتر برای درب کابینت عمودی استفاده شده و با تحمل وزن درب، باعث ثابت ماندن درب کابینت در حالت باز می‌شود. جک معمولاً از جنس فولاد ضدزنگ، برنج یا پلاستیک ساخته شده و به دو دسته پمپی و اتوبوسی که به آن آسانسوری هم گفته می‌شود، تقسیم می‌شود.
جک پمپی برای کابینت هوایی و آب‌چکان مناسب بوده و سبب باز شدن راحت درب کابینت می‌شود. از معایب این جک می‌توان به کوبیده شدن و ضربه زدن آن اشاره کرد به همین جهت هنگام بسته شدن درب کابینت باید آن را با نیروی بیشتری نگه دارید. در انتخاب جک کابینت باید به‌اندازه و وزن در توجه کنید. هرچه عرض و وزن درب کابینت کمتر باشد، به جک با قدرت کمتری نیاز دارید
ریل کابینت
درگذشته زوار چوبی متصل به بدنه و شیاری که روی بدنه کشو ایجاد می‌شد، عملکرد ریل را انجام می‌داد اما امروزه از ریل برای حرکت آسان‌تر کشو استفاده می‌شود. از انواع مختلف ریل که در کابینت استفاده می‌شود می‌توان به ریل‌های برقی، ساچمه‌ای، غلتکی اشاره کرد. با این حال یکی از مشکلاتی که ریل‌ها ایجاد می‌کنند مسئله گیرکردن آن به بدنه کشو یا اطراف ریل می‌باشد. این مشکل معمولا بر اثر استفاده، باد کردن چوب به‌خصوص در فصل تابستان به علت وجود رطوبت و یا گیر گردن جسم خارجی در ریل می‌باشد. در ویدیو زیر با هم می‌بینیم که چگونه می‌توان به‌راحتی حرکت کشو در ریل را روان کرد.
دستگیره درب کابینت
یکی از اجزای اصلی کابینت دستگیره است. دستگیره کابینت باید علاوه بر زیبایی، کاربردی باشد. دستگیره‌ها به ۲ دسته تک پایه و دو پایه تقسیم می‌شوند که هرکدام دارای انواع مدرن و کلاسیک هستند.
پایه کابینت
پایه کابینت یراقی برای افزایش ارتفاع کابینت است. این پایه پیچ‌هایی قابل رگلاژ داشته که قابلیت تغییر ارتفاع کابینت بین دو تا سه سانتی‌متر از سطح را دارد. نکته جالب توجه این است که قابلیت رگلاژ پایه، امکان هماهنگی درز بین درب‌های کابینت را فراهم می‌کند. به همین دلیل، پایه‌ها یکی از اساسی‌ترین یراق آلات آشپزخانه هستند که کمتر به آن‌ها توجه نشان داده می‌شود. پایه‌ها بر اساس جنس به دو نوع پلاستیکی و فلزی با ارتفاع‌های متفاوت تقسیم‌بندی می‌شوند.
اکسسوری و ارگانایزر
استفاده از اکسسوری و ارگانایزرهای جدید کابینت، امکان استفاده بهینه از فضای کابینت را فراهم می‌کند. قفسه‌های ریلی، ارگانایزر مخصوص کابینت گوشه‌ای و قفسه مخصوص کابینت ایستاده و … همگی از انواع یراق آلات جدید کابینت هستند.
یراق آلات درب
یکی دیگر از مهم‌ترین انواع یراق آلات، یراق آلات درب هستند که از نظر ایمنی و زیبایی اهمیت ویژه‌ای دارد. یراق آلات درب در انواع و اندازه‌های مختلفی به بازار ارائه می‌شود که از انواع آن می‌توان به دستگیره، قفل، سیلندر، آرام‌بند، جک، لولا، زبانه، اسپانیولت، چشمی، ضربه‌گیر، دریچه پست، شب بند و … اشاره کرد.
دستگیره درب
دستگیره درب از اجزا مهم در دکوراسیون بوده و از لحاظ امنیت از اهمیت بالایی برخوردار است. انواع دستگیره را می‌توان به دستگیره پلاک، روزت، درب ورودی، توپی، ضربه‌ای و الکترونیکی تقسیم‌بندی کرد.
قفل
یکی از مهم‌ترین اجزا درب، قفل است که از سیلندر و مغزی تشکیل می‌شود. قفل یکی از یراق آلات مهم جهت افزایش امنیت محل کار یا سکونت بوده و به ۴ دسته قفل درب حیاط، ورودی آپارتمان، داخل ساختمان و قفل درب آهنی تقسیم می‌شود که هرکدام دارای انواع متفاوتی هستند. با توجه به تنوع انواع دستگیره‌ها، انتخاب سیلندر و قفل متناسب از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است؛ که در مقاله‌ای جداگانه به بررسی آن می‌پردازیم.
کشو میله ای
کشو میله ای از آن دسته یراق آلاتی است که تصویر آن برای ما بسیار آشناست .و کاربرد های بسیاری نیز دارد مانند استفاده برای درب های آهنی و فلزی مثل درب های حیاط یا درب انباری کاربرد بسیاری دارد.
این کشوهای میله ای در ابعاد و اندازه های مختلفی تولید می شوند که عبارتند از :
- کشو میله ای 8 سانتی متری
- کشو میله ای 10 سانتی متری
- کشو میله ای 12 سانتی متری
- کشو میله ای 15 سانتی متری
- کشو میله ای 20 سانتی متری
- کشو میله ای 30 سانتی متری
- کشو میله ای 100 سانتی متری
منبع: صما
- ۹۹/۱۲/۰۶